اسپرد چیست؟

اسپرد (به انگلیسی Spread) در مالی و اقتصاد ممکن است چندین معنای مختلف داشته باشد. با این حال، اساسا به معنی تفاوت بین دو قیمت، دو نرخ یا دو بازده است.

یکی از متداول‌ترین شرایطی که عبارت “اسپرد” به کار برده می‌شود، برای اشاره به تفاوت بین قیمت خریدار و قیمت فروشنده است. قیمت مربوطه می‌تواند قیمت اوراق بهادار، اوراق مشارکت، کالا یا هر دارایی دیگری باشد.

به تفاوت بین قیمت ارائه شده توسط خریدار و قیمت ارائه شده توسط فروشنده، اسپرد قیمت خرید و فروش می‌گویند.

ممکن است اسپرد به تفاوت قیمت‌ سفارشاتی که معامله‌گران در بازار ارسال کرده‌اند نیز اطلاق شود. شکاف بین یک موقعیت خرید و یک موقعیت فروش در قرارداد آتی یا بازار ارز، یکی دیگر از شرایطی است که واژه اسپرد به کار برده می‌شود.

در تعهد پذیره نویسی، اسپرد می‌تواند تفاوت بین مقدار پرداخت شده به منتشرکننده اوراق بهادار و قیمت پرداخت شده توسط سرمایه‌گذار برای خرید آن اوراق بهادار باشد.

در وام دادن، اسپرد می‌تواند به معنای نرخی باشد که وام‌گیرنده بالاتر از معیار بازدهی پرداخت می‌کند تا وام را بدست آورد. بطور مثال اگر نرخ بهره اصلی 15 درصد باشد و وام‌گیرنده یک وام 18 درصدی بگیرد، اسپرد در این شرایط 3 درصد خواهد بود.

اسپرد پیشنهاد خرید و درخواست فروش

تفاوت بین قیمتی که خریدار پیشنهاد داده و قیمتی که فروشنده درخواست کرده را “اسپرد پیشنهاد خرید و درخواست فروش” (به انگلیسی Bid-Ask Spread) می‌گویند.

این نوع اسپرد به نام اسپرد خرید-فروش نیز شناخته می‌شود.

فاکتورهای زیر روی این اسپرد تاثیرگذار هستند:

1. عرضه یا “میزان شناوری” (تعداد کل سهام یا دارایی که برای معامله در دسترس است. در بورس تهران با نام سهام شناور شناخته می‌شود)
2. تقاضا و میزان علاقه به یک سهام یا دارایی
3. کل فعالیت معاملاتی در آن سهام یا دارایی

برای بازارهایی مانند قراردادهای آتی، اختیار معامله، جفت ارزها و سهام، اسپرد خرید-فروش تفاوت بین سفارش خرید و سفارش فروش ارسال شده است.

یکی از کاربردهای اسپرد، سنجش نقدشوندگی در بازار و محاسبه هزینه معاملات است. برای مثال اگر قیمت پیشنهادی خرید برای یک سهام 255 تومان و قیمت درخواستی فروشنده 260 تومان باشد، اسپرد در این شرایط 5 تومان خواهد بود.

هر چقدر اسپرد کمتر باشد، نشان‌دهنده نقدشوندگی بیشتر و هزینه معاملات کمتر است. هزینه معاملات کمتر از این لحاظ که اگر خریدار پس از خرید بخواهد فورا سهام خود را بفروشد، زیان بالایی بابت تفاوت قیمت خرید و فروش متحمل نمی‌شود.